Энгийн одоо цаг: Жишээ, болон хэрхэн хэрэглэх тухай
Энгийн одоо цаг гэж юу вэ?
Англи хэлний үйл үгийн цагуудыг бүрэн сурах тун хэцүү. Заримдаа суралцагчдын толгойг эргүүлэх нь бий. Англи хэлний үйл үгийн одоо цагийн дүрэм ч адил хэцүү. Англи хэлний одоо цаг ч гэсэн үүний нэг. Өөрийн гэсэн бүтэцтэй ба зөв хэрэглэх тал дээр ихэнх сурагчид алддаг.
Ямар үед англи хэлний одоо цагийг ашигладгийг өөрөөсөө асууж байв уу? Жишээ нь, “I study English”, “I am studying English” гэсэн хоёр өгүүлбэр нь ижил утга агуулж буй боловч өөр хам сэдэвтэй байна. “I study English” нь одоо цагийг илэрхийлж байгаа бол “I am studying English” нь одоо үргэлжилж буй цагаар бичигдсэн байна.
Хоёул одоо цаг дээр бичигддэг тул хооронд нь андуурах магадлал бий. Гэхдээ өгүүлбэр бүрийн хам сэдвийг ойлгож, утга, бүтцийг шинжлэх хэрэгтэй. Англи хэл дээрх одоо цаг нь таны хэл дээрх одоо цагийн ойлголтоос хамаагүй өөр байж болох бөгөөд энэ нь шинэ хэл дээр хэрэглэгдэх үед өөр ойлголт төрүүлж болох юм.
Англи хэлний одоо цаг нь ойлгож, анализ хийхэд тийм ч амархан биш. Англи хэлний одоо цагийн 4 төрөл нь энгийн одоо цаг, одоо үргэлжлэх цаг, төгс одоо цаг, төгс одоо үргэлжилж буй цаг байдаг.
Энэхүү нийтлэлээр, Англи хэлний энгийн одоо цагийн тухай илүү тайлбарлана. Энэхүү нийтлэл нь англи хэлний одоо цагийн талаар нарийн сайн тайлбарлаж, хэл суралцагчдад туслах зорилготой.
Энгийн одоо цагийн дүрэм
Доорх он цагийн шугамыг ажиглана уу.
Жишээ: Тэр нуурын эрэг дээрх байшинд амьдардаг.
Уг өгүүлбэрт үйлийн эзэн нуурын эрэг дээрх байшинд байнга амьдардаг гэсэн санааг илтгэж байна. Хаягаа өөрчилж, өөр нэг тийш нүүгээгүй.
Өөр нэг жишээ:
Номхон далай бол дэлхий дээрх хамгийн том далай юм.
Уг өгүүлбэрт Номхон далайн тухай үнэнийг илэрхийлсэн байна, энэ нь дэлхий дээрх хамгийн том далай гэсэн өөрчлөгдөшгүй үнэн зүйл юм. Энэ өгүүлбэр нь байнгын нөхцөл байдлын нэг жишээ болно.
Англи хэлний одоо цагийг сурахад гол мөн чанарыг нь ойлгох асар тус дэмтэй. Тогтмол давтагдаж буй үйл эсвэл ерөнхий бодит үнэнийг илэрхийлж байдаг тул одоо цагийг ямар нэг тогтсон цаггүй үйл үгийн цаг гэж үздэг.
Үүнийг simple present, present simple ч гэж нэрлэх нь бий.
Энгийн Одоо Цагийг хэрхэн хэрэглэх вэ?
- Бусад цагуудтай харьцуулахад энгийн одоо цагийг дараах үнэн бодит баримтуудыг хэлэхэд ашигладаг:
◙ зуршил болсон үйлдэл: My mother smokes 20 cigarettes a day.
◙ байгалийн үнэн: Ice melts when heated.
◙ хувь хүний өөрчлөгдөшгүй баримт: My father lives on the farm.
◙ давтагдах үнэн: Typhoons usually arrive in my country in December.
◙ дотоод үнэн: I know you’re coming.
◙ математик, шинжлэх ухааны баримт: Two plus two equals four (2+2=4).
◙ мөнхийн үнэн: The 10 commandments tell us to honor our parents.
◙ газар зүйн баримт: Mt. Fuji is located in Japan.
◙ хувь хүний өөрчлөгдөшгүй баримт: I like soda, but my mom likes beer.
- Энгийн одоо цагийг тушаал, заавар өгөх, зүг чих заахад ашиглана.
- Give me the book, please.
- Go straight to the Green Street.
- Saute the garlic, onions, and tomatoes, then add water.
- Энгийн одоо цагийг ихэвчлэн спортын тухай ярих үеэр өгүүлэгчийн хэтрүүллийг илтгэхэд мөн ашиглана.
- He passes the ball to Player 23.
- Player 10 smashes the shuttlecock with force.
- Coach Lyndon talks to the injured player.
- Энгийн одоо цагийг гарчиг, сэдэв бичихэд ашиглана.
- President Park warns illegal recruiters of their actions
- The Philippines bags numerous awards at the South East Asian Games
- Taylor Swift is still number one in Swifties’ hearts
- Энгийн одоо цагаар хүний мэдрэмжийг илэрхийлнэ.
- I feel anxious about my new job.
- Maria feels scared when she sees her professor.
- My mother feels excited about my sister’s graduation.
- Өгүүлбэрт ирээдүй цагийг илтгэх хугацаа орсон бол энгийн одоо цагаар цагийн хуваарийн дагуу тохиох зүйлийг илэрхийлнэ.
- My plane departs at 3:00 P.M.
- You must not be late because the meeting starts at 9 o’clock.
- Энгийн одоо цагт үйл үгийн үндсэн хувилбарыг ашигладаг. Гэхдээ өгүүлэгдэхүүн, өгүүлэхүүний олон тоо, эсвэл ганц тоон дээр байгаа эсэхийг анзаарч хэрэглээг нь тааруулах хэрэгтэй.
Энгийн Одоо Цагийн жишээ
Энгийн одоо цагийг хэрэглэх жишээг хүргэе:
Хүүрнэх өгүүлбэрт:
- She works in a hospital.
- I eat breakfast every morning.
- The sun rises in the east.
Үгүйсгэх өгүүлбэр:
- He doesn’t like coffee.
- They don’t play tennis on Sundays.
- It doesn’t rain much in the desert.
Асуух өгүүлбэр:
- Do you speak Spanish?
- Does she play the piano?
- What time does the movie start?
Ерөнхий үнэн, баримт:
- Water boils at 100 degrees Celsius.
- Cats chase mice.
- The Earth revolves around the Sun.
Өдөр тутмын хэвшмэл зүйлийн тухай ярихад:
- She wakes up at 6 AM every day.
- He goes to the gym three times a week.
- We take the bus to work.
Цагийн хуваарь, тогтмол болдог үйл ажиллагаа:
- The train leaves at 8 o’clock every morning.
- The store opens at 9 AM and closes at 6 PM.
- The class starts at 10:30 AM on Mondays.
Энгийн одоо цагийн асуух өгүүлбэрт ихэвчлэн “yes”, “no” гэсэн үгсээр эерэг, сөрөг утгуудыг илэрхийлэн хариулдаг.
Энгийн одоо цагийг өгүүлбэрт ашиглахдаа анхаарах зүйлс
- Гуравдугаар биеийн ганц тоон дээр “-y” үсгээр төгссөн үйл үг “i” болж “-es” араас нь дагуулна. (Жишээ нь: cry – cries, dry – dries)
- Хос гийгүүлэгчээр төгссөн үйл үгст (ss, sh, ch, and x) гуравдугаар биеийн ганц тоон дээр “-es” дагавар залгана. (Жишээ нь: kiss – kisses, teach – teaches, smash – smashes, fix – fixes)
- “o” үсгээр төгссөн үйл үгст гуравдугаар биеийн ганц тоон дээр “-es” дагаврыг залгана. (Жишээ нь: go – goes, do – does)
- “To be” үйл үгс үргэлж дүрмийн бусаар хувирдаг: am – is – are.
- “To have”-ын үйл үг дүрэм бусаар хувилдаг: has – have – have.
- Аливаа өгүүлбэрийн гол үйл үгийн урд “do” туслах үйл үгийг бичихэд англи хэлний энгийн одоо цагийг илэрхийлэхээс илүүтэй, тухайн үйлийг тодотгож, хүч нэмдэг. (Жишээ нь: I write my letters in English гэхийн оронд I do write my letters in English)
Суралцагчдын гаргадаг нийтлэг алдаа
- Зарим суралцагчид одоо цагийн оронд өөр цаг ашигладаг. (Өөрөөр хэлбэл: present continuous)
- Ярианы үеэр суралцагчид үйл үгийн ганц тооны хувиргалыг орхигдуулдаг. (Жишээ нь: She take the test).
- Бүх ирээдүй цагийн үйл явдал ирээдүй цагийг ашигладаггүй, одоо цагийн үйл үгсийг ашиглах боломжтой. (Жишээ нь: I will call you when I get home).
- Зарим тохиолдолд “do” гэсэн туслах үйл үгийг гол үйл үгтэй хамт хэрэглэдэг. (Өөрөөр хэлбэл: I do take the bus).
- Англи хэлний одоо цагийн хэрэглээг суралцагчид өөрсдийн анхны хэлээр ойлгох гээд байдаг тал байдаг тул гол утгыг нь үгчлэн орчуулж алдагдуулах үе бий.
Англи хэлний одоо цаг сурахын ач холбогдол
Хэл суралцагчийн хувьд таны гол зорилго бол дүрмийн мэдлэг, дуудлага, үгсийн санг сайжруулах явдал юм. Бусадтай үр дүнтэй харилцахад Англи хэлний одоо цагийг зөв хэрэглэх нь тун чухал.
Сайн хичээх юм бол англи хэлний одоо цагийг сурах хялбар бөгөөд үүнийг өгүүлбэрт амархнаар ашиглаж чаддаг болно.
